əslındə, ərgenekon Dəstanı, çox daha gərilərə dayanmaxdadır. Hunlar devrindəki bəzı Çin qaynaqları ərgenekon Dəstanı 'ndan xabərlər vermekdədir. Bu bilgilərə dayanaraq Dəmirci Kavə'nın yaşadığı devri Hun'lar çağı olarak düşünəbiliriz. Hun Türkleri'nin bir Qahramanı olarax Kavə, Türk boyları və Qavimlərinin muxəyyilesində her canlı olarax yaşamış ve unutulmamışdır. Bu düşüncəyi quvvetləndirən bir digər qaynaq ise Hunlara aid Oğuz Xagan Dəstanı'nda, "Tömürdü Xagul" adı ile qarşımıza çıxan qahramanda şəkillənir.
Dəstana göre; Oğuz Xağan, Çürçət Xağan üzərinə yerirkən, yolda bir ev görmüştü. Bu evin duvarları altından, pəncərələri gümüşdən, damı ise dəmirdəndi. Bu dəmir damı ancaq, Oğuz ordusundaki Tömürdü Xağul adlı bir "dəmirci" açmıştı. "Tömür", "demir", "tömürdü" dəmirci" demektir. Tömürdü Xağul da, Dəmirci Xağul anlamındadır.
Dəstana göre; Oğuz Xağan, Çürçət Xağan üzərinə yerirkən, yolda bir ev görmüştü. Bu evin duvarları altından, pəncərələri gümüşdən, damı ise dəmirdəndi. Bu dəmir damı ancaq, Oğuz ordusundaki Tömürdü Xağul adlı bir "dəmirci" açmıştı. "Tömür", "demir", "tömürdü" dəmirci" demektir. Tömürdü Xağul da, Dəmirci Xağul anlamındadır.
Günümüzə qədər gələbilmiş dəstan parçalarından hərəkətlə Novruz hakqında ortaya atılan iki görüşə rahatça cəvab verəbiliriz. Bu görüşlərdən birincisi; Türklerde bahar bayramı (Novruz), bilinəbilən ən əski zamandan bəri Türklərin bayramıdır və onlar vasıtəsıylə bütün Asya'ya ve Avrupa'ya (Avrasya) yayılmışdır. İkinci görüş; bu bayram İran mənşəlidir, əski İran əfsanələriylə bağlantılıdır. Hər iki görüşə Prof. Dr. Reşat Gənç'in sözləriylə cəvab vermək yerində olacaktır: "əğər İran'da da, Hunlarda olduğu gibi miladdan öncəki ıllərdə Novruz bayramı olsaydı, miladdan sonra XI. yüzılə gəlmədən öncəki İran mətinlerində də bunların izlərinin bulunması gərəkməz miydi
اصلينده، ارگئنئکون داستاني، چوخ داها گريلره دايانماخدادير. هونلار دئورينده کي بزي چين قايناقلاري ارگئنئکون داستاني 'ندان خبرلر وئرمئکده دير.
بو بيلگيلره داياناراق دميرجي کاو'نين ياشاديغي دئوري هون'لار چاغي اولاراک دوشونبيليريز. هون تورکلري' نين بير قاهراماني اولاراخ کاوه، تورک بويلاري و قاويملري نين موخيييلئسينده هر جانلي اولاراخ ياشاميش و اونوتولماميشدير. بو دوشونجگي قوووئتلنديرن بير ديگر قايناق ايسه هونلارا آيد اوغوز خاقان داستاني'ندا، " تؤموردو خاگول " آدي ايلئ قارشيميزا چيخان قاهراماندا شکيلله نير.
داستانا گؤره؛ اوغوز خاغان، چورچت خاغان اوزرينه يئريرکن، يولدا بير ائو گؤرموشتو. بو ائوين دووارلاري آلتيندان، پنجره لري گوموشدن، دامي ايسه دميردندي. بو دمير دامي آنجاق، اوغوز اوردوسونداکي تؤموردو خاغول آدلي بير " دميرجي " آچميشتي. " تؤمور " ، " دمير " ، " تؤموردو " دميرجي " دئمکتير. تؤموردو خاغول دا، دميرجي خاغول آنلاميندادير.
گونوموزه قدر گلبيلميش دستان پارچالاريندان حرکتله نووروز هاقيندا اورتايا آتيلان ايکي گؤروشه راحاتچا جواب وئربيليريز. بو گؤروشلردن بيرينجيسي؛ تورکلرده باهار بايرامي (نووروز)، بيلينبيلن ان اسکي زاماندان بري تورکلرين بايراميدير و اونلار واسيتسييله بوتون آسيا'يا و آوروپا'يا (اوراسيا) ياييلميشدير. ايکينجي گؤروش؛ بو بايرام ايران منشاليدير، اسکي ايران افسانه لرييله باغلانتيليدير. هر ايکي گؤروشه پروف. دکتر. رئشات گنچ'ين سؤزلرييله جواب وئرمک يئرينده اولاجاکتير: " اگر ايران'دا دا، هونلاردا اولدوغو گيبي ميلاددان اؤنجه کي ايللرده نووروز بايرامي اولسايدي، ميلاددان سونرا خي. يوزيله گلمه دن اؤنجه کي ايران متينلئرينده ده بونلارين ايزلري نين بولونماسي گرکمز مييدي؟!
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر