قبل از آنكه به موضوع اصلي و شرح بيش از دويست سال منازعات خونين بين ترك هاي مسلمان و دول و كليساي مسيحي اروپا كه سرنوشت ، تاريخ و جغرافياي جهان را به كلي دگرگون كرد و سير وقايع را تماماً تحت تاثير خود قرارداد به صورت كاملاً مختصر بايستي دودمان سلاجقه و ترك هاي سلجوقي را بشناسيم . با هم به يك سفر پر ماجرا در قلب تاريخ مي رويم ، سفري كه بسياري از وقايع در جهان از آن زمان تاحال را تحت تاثير خود گرفته است:
سَلجوقیان یا سَلاجقه، یا آل سلجوق، نام دودمانی است که در قرن‌های پنجم و ششم هجری قمری (یازدهم و دوازدهم میلادی) بر بخش‌های بزرگی از آسیای غربی، شامل ایران کنونی، فرمانروایی داشتند.سلجوقیان در اصل غزهای ترکمان بودند که در دوران سامانی در اطراف دریاچه خوارزم (آرال)، سیردریا و آمودریا می‌زیستند.
سلجوقیان که به اسلام رو آورده بودند، بعد از ریاست سلجوق بن دقاق، نام سلاجقه را به خود گرفتند و به سامانیان در مبارزه با دشمنانشان بسیار کمک کردند. پسر سلجوق بنام میکاییل که بعد از مرگ او ریاست این طایفه را بعهده داشت، چندین حکم جهاد برای مبارزه با (به قول مورخین) کفار صادر کرد.
میکاییل سه پسر داشت به نامهای یبغو، چغری و طغرل. این قبیله که یک‌بار در زمان سلجوق بن دُقاق به دره سیحون کوچ کرده بودند، بار دگر بعد از مرگ سلجوق به سرکردگی سه پسر زاده‌اش به نزدیکی پایتخت سامانیان کوچ کردند. اما سامانیان از نزدیکی این طایفه به پایتخت احساس خطر کردند؛ بنابراین سلاجقه بار دگر از روی اجبار بار سفر بسته و به بغرا خان افراسیابی پناه بردند. این حاکم از سر احتیاط، طغرل پسر بزرگ را زندانی کرد. ولی طغرل به کمک برادر خود چغری از زندان رهایی پیدا کرد و با طایفه خود به اطراف بخارا کوچ کردند.
در سال ۴۱۶ هجری ترکان سلجوقی به ریاست اسرائیل بن سلجوق برادر میکاییل دست به شورش زدند. اما سلطان محمود او را گرفت و در هند زندانی کرد. از طرف دیگر گروهی از یارانش دست به شورش زدند.
نماد مریخ ترصیع شده بر روی بخوردان سلجوقی
ارطغرل يا طغرل بيگ(بي)
ابتدای سلطنت سلجوقیان را باید با خطبه سلطنت برای رکن الدین ابوطالب طغرل بن میکاییل بن سلجوق در تاریخ شوال ۴۲۹ هجری در نیشابور دانست.
عضدالدوله محمد آلپ ارسلان بن جغری (۴۵۵-۴۶۵هجری)
آلپ ارسلان بعد از مرگ عمویش طغرل به سلطنت رسید و وزارت را به عمیدالملک کندری سپرد. اما بعد از مدتی آلپ ارسلان به تحریک رقیب عمید الملک یعنی خواجه نظام الملک طوسی او را به قتل رساند و نفوذ او به خواجه نظام الملک طوسی منتقل شد.
ملکشاه(۴۶۵-۴۸۵هجری)
ملکشاه پسر آلپ ارسلان بعد از مرگ پدرش به کمک خواجه نظام‌الملک به کرسی سلطنت نشست. او به کمک فراست و دانایی خواجه نظام‌الملک توانست به تمام رقیبان سلطنتی خود از جمله شاهزادگان مدعی سلاجقه غلبه کند. بعلاوه اینکه توانست سرزمین‌های تحت اشغال سلجوقیان را گسترش بدهد. از متصرفات او می‌توان به باز پس گیری سمرقند از فاطمیون مصر و انطاکیه از روم شرقی نام برد. عراق عرب، گرجستان، ارمنستان، آسیای صغیر و شام از دیگر محدوده‌های تخت تصرفات او می‌باشد.
سلطان محمد
سلطان محمد را می‌توان آخرین پادشاه سلجوقیان دانست که بر تمام تصرفات این سلسله حکومت کرد.
شجره سلاجقه
قلمرو سلجوقيان
جنگ هاي صليبي
در سال 1095 بدنبال شكست روم از تركان سلجوقي در شهر ملازگرد (واقع درتركيه فعلي) عملاً جنگ هاي صليبي هم شروع شدند . جنگ‌هاي صليبي به لحاظ اصطلاحي به دوره‌اي از زمان گفته ميشود كه از سال 1095 تا 1291 ميلادي را در بر مي‌گيرد و بسياري از بزرگان مورخان ـ شرقي، غربي، قديم و جديد، اسلامي و غير اسلامي ـ معتقدند كه جنگ‌هاي صليبي به اين مقطع زماني گفته ميشود، ولي عملاً ما هميشه جنگ‌هاي صليبي داشته‌ايم؛ از قديمي‌ترين ايامي كه مذاهب شروع ميشود تا به امروز. نمونه اش هم همانطور كه مفصلاً در مقالات قبلي آمد قتل عام مسلمانان ترك در تركيه ، آزربايجان شمالي و آزربايجان غربي در ايران در 92سال قبل بدست ارامنه و جيلوها و با پشتيباني مالي نظامي و تئوريك ميسيونرهاي اروپايي و آمريكايي و فاجعه قره باغ كه همين چند سال قبل رخ داد . حتي جدال فلسطين نيز به عقيده من دنباله جنگ هاي صليبي مي باشد.كما اينكه پاپ مسيحي هم اخيراً سخناني در اين باره گفته است.
جنگ‌هاي صليبي عليه اسلام و عليه مذاهب و اديان ديگر هميشه بوده است. در مورد اينكه اين جنگ‌ها چگونه و به چه انگيزه‌هايي بوده، بايد گفت كه اروپا در قرن يازدهم و به خصوص از سال هزار ميلادي به
بعد در همان سده‌هاي اول بعد از سال هزار دچار وضعيت رقت‌بار سياسي، اقتصادي، اجتماعي و اعتقادي شد. كشورها از همديگر پاشيده، با يكديگر در حال كشمكش و درگيري بودند. اولاً، وجود حسّ كينه‌توزي در پاپ‌ها، امپراطورها و كلاً اميران اروپا عليه شرق اسلامي ـ كه نسبتاً مردمي در رفاه بودند ـ به علاوه، شكست فاحش مسيحيان و امپراطور روم شرقي از سلاجقه ـ در جنگ معروف 1436(ملازگرد) ـ كه باعث همسايگي آنان با يكديگر شد. (علت ظاهري جنگ نيز، مسئله درخواست كمك امپراطوري رم شرقي از پاپ بود كه طيّ نامه‌اي اظهار داشت: شما به ما كمك كنيد، اگر ما نباشيم شما هم نخواهيد بود، كلاً مسيحيت زير سؤال خواهد رفت و سلاجقة ترك و متعصب مسلمانان همين روزهاست كه به ما حمله كنند.) اين نامه را براي پاپ واتيكان مي‌آورند. اين پاپ و پاپ قبل از وي ـ گري گوري هفتم ـ هر دو از خاندان‌هاي يهودي بودند. اگرچه خيلي جاها مي‌گويند سخنان پاپ اروان يا اروين دوم موجب شروع جنگ‌هاي صليبي بود، ولي در حقيقت اين گرگوري هفتم بود كه پدر جنگ‌هاي صليبي تلقي ميشود. همين گريگوري هفتم تزي را ارائه داده است كه اكنون موجب گرفتاري ما در ايران ، افغانستان و عراق است . گريگوري هفتم خطر ترك ها ديده و به اروپائيان توصيه مي كند: منطقه را بايستي به حاكميت اقليت هاي پشتون ، فارس و كرد سپرد تا اروپا نفس راحتي از تهاجم ترك ها بكشد.
بنابراين به طور خلاصه، جنگ‌هاي صليبي در اواخر قرن يازدهم ـ اواخر قرن پنجم هجري ـ رخ داد، و انگيزه‌هاي ظاهري آن، دفاع از قلمرو مسيحيت، و حمايت از مسيحيان موجود در بيت‌المقدس ـ كه به ادعاي آنان تحت فشار و شكنجه ترك‌هاي سلجوقي مسلمان قرار داشتد، و رهايي قبر مقدس از چنگال اتراك مسلمان وحشي (در سخنراني‌هايشان اين واژه را به كار مي‌بردند) بود. اما بعدها تنها چيزي را كه مي‌بينيم مطرح نيست، همان آزادي قدس و آزاد كردن مسيحيان است. چون اساساً مسيحيان در فشار نبودند. آنها خيلي هم در امنيت بودند و با مسلمان‌ها زندگي بسيار راحتي داشتند. بعدها مشخص ميشود كه اصلاً قدس براي صليبي‌ها موضوعيت نداشته و مي‌بينيم كه حتي حاضر مي‌شوند قدس را بدهند و جاي ديگري را بگيرند. به هر حال اوضاع اروپا ـ از نظر اقتصادي ـ خشك‌سالي، قحطي، بيماري شديدي كه به راه افتاده و
اگرقبل از وارد شدن به مبحث اصلي اشاره اي مختصر به اوضاع واحوال جهان در آن زمان بنيدازیم مفيد خواهد بود:
وضعیت سیاسی جهان اسلام در زمان آغازجنگهای صلیبی:
ادامه دارد...
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر