گاردين: اهميت همه پرسي تركيه،تثبيت جايگاه مهم بين‌المللي آن است

سياسي. تركيه. همه پرسي. تحليل
تهران - گاردين نوشت: اهميت همه پرسي اصلاح قانون اساسي تركيه كه يكشنبه هفته آينده برگزار مي‌شود ، فراتر از يك مباحثه داخلي است و سنگ محكي است بر جايگاه رفيع آينده تركيه در عرصه معادلات منطقه‌اي و بين‌المللي .
به گزارش گروه اخبار صوتي و تصويري ايرنا، روزنامه گاردين روز پنجشنبه در تفسيري درباره همه پرسي يكشنبه هفته آينده در تركيه درباره وارد شدن اصلاحاتي بر قانون اساسي اين كشور نوشت: رفراندوم اصلاحات در قانون اساسي تركيه كه يكشنبه آينده برگزار خواهد شد، در حقيقت همه پرسي از هشت سال حكومت رجب طيب اردوغان نخست وزير نو اسلامگراي تركيه و رهبر حزب عدالت و توسعه ‪ AKP‬است .
نتيجه اين همه پرسي تاثيرات شگرفي بر آينده تركيه هم در منطقه و هم در سطح بين‌الملل خواهد داشت.
اصلاحيه قانون اساسي كه در آن احقاق حقوق شخصيتها، اتحاديه‌هاي صنفي و حقوق حريم خصوصي افراد پيش بيني شده است ، موضوعي است غيرقابل منازعه .
اين اصلاحيه كه درآن پيش بيني شده است همه مقامات نظامي كشور كه متهم به جنايت عليه حكومت شناخته مي‌شوند در دادگاههاي مدني به دست عدالت سپرده شوند، هجمه‌اي است بر خودمختاري و اقتدارگرايي دستگاه نظامي كشور.
در واقع اين طرح مورد نظر اردوغان است تا رويه انتخاب قضات و دادستانهاي دادگاهها را تغيير دهد.
پاسخ اردوغان به منتقدانش اين است كه اين اصلاحات موجب غناي دمكراسي در كشور بعد از دهه‌ها مداخله غيرقانوني ارتش در امور مملكتي است ضمن آنكه بنيانهاي اصول و معيارهاي ملحق شدن تركيه به اتحاديه اروپا را مستحكم مي سازد.
اردوغان در موضعي مبارزه جو، به همه مخالفان اصلاح قانون اساسي گفته است : همه كساني كه رايشان به اين همه پرسي منفي است، در واقع از كودتاي نظامي سال ‪ ۱۹۸۰‬كه قانون اساسي فعلي را خلق كرد دفاع مي‌كنند.
اعتقاد تحليلگران بر اين است كه راي مثبت راي‌دهندگان ترك به اصلاحات قانون اساسي ، راهگشاي پيروزي اردوغان و حزب ‪ AKP‬براي دور سوم نخست وزيري و رهبري تركيه خواهد بود كه انتخابات آن سال آينده برگزار مي‌شود.
برعكس ، هرگونه شكست در اين همه پرسي و راي منفي مردم ، به منزله از هم فرو پاشيده شدن همه بنيان اقتصاد ترميم يافته و احيا شده تركيه خواهد بود. راي منفي به اين اصلاحات ،يعني تشويق عناصر ارتجاعي واپس گرا درون ارتش ، دامن زدن به تنشهاي مذهبي و تلاشهاي كارشكنانه بر سر راه حل مساله غامض كردها خواهد بود.
از همه مهمتر،شايد از منظر جهان خارج ، راي نه ، معادل تضعيف جايگاه دولت تركيه و تخريب همه اهداف بلندپروازانه آن در حضور در صحنه حل مشكلات همسايگانش خواهد بود.
اهميت استراتژيك تركيه به عنوان يك كشور ميانه رو و صاحب نفوذ و گاهي اوقات هم مداخله‌كننده ستيزه جو، اعم از رسمي يا غير رسمي ، در تعامل غرب با ايران ، عراق ،سوريه در سالهاي اخير تبلور خيره‌كننده اي داشته است .
آنكارا اخيرا قلمرو حضور خود را حتي تا قفقاز هم بسط داده است بويژه در مناقشات مربوط به گرجستان ، ارمنستان و آذربايجان . آنكارا حتي تا بالكان هم پيش رفته است .
عبدالله گل رئيس جمهور تركيه هفته گذشته در سفر به بوسني همه كشورهاي حوزه بالكان را دعوت كرد كه به تبعيت از الگوي تركيه به عضويت كامل ناتو و اتحاديه اروپادرآيند و از جايگاه جغرافيايي خود به عنوان چهارراه عبوري شرق -غرب در عرصه‌هاي تجارت و انرژي بهره ببرند.
نتيجه آنكه ، همه پرسي روز يكشنبه آينده تركيه ، اهميتي بس سترگ تر از يك مشاجره داخلي دارد.
نتيجه اين همه پرسي هرچه باشد، همه توسعه‌هاي آينده در منطقه جنوب شرق اروپا و خاور نزديك را تحت تاثير خود قرار خواهد داد.
براي انگليس و اتحاديه اروپا هم ، اين نتيجه يك بار ديگر تصديق خواهد كرد كه تركيه در آينده به چه كشور منحصرا مهمي تبديل خواهد شد.