جمعه، فروردین ۰۵، ۱۳۹۰

احمد جاواد كيمدير-آزه ربايجان ميللي مارشين انديرين

احمد جاواد 1892-جي ايل مايين 5-ده گنجه قزاسي نين شمکير دايره سي نين سئيفه لي کندينده آنادان اولموشدور. گنجه روحاني سئميناريياسيندا (1906-1912)، آذربايجان عالي پئداقوژي اينستيتوتونون تاريخ و فيلولوگييا فاکولته سينده (1922-1927) تحصيل آلميشدير. قوبا خالق معاريف شؤعبه سي نين موديري (1920-1922)، گنجه ده آذربايجان کند تصروفاتي اينستيتوتوندا آذربايجان و روس ديللري کافئدراسيندا موعليم، دوسئنت، کافئدرا موديري (1930-1933)، آذربايجان دؤولت نشرياتي نين ترجومه شؤعبه سينده رئداکتور (1934)، " آذربايجانفيلم " ستوديياسيندا سندلي فيلملر شؤعبه سي نين موديري (1935-1936) ايشله ميشدير. شئيرلري 1913-جو ايلدن چاپ ائديلميشدير. ياراديجيليغا ليريک شئيرله باشلايان شاعيرين 1916-جي ايلده " قوشما " آدلي ايلک کيتابي چاپدان چيخميشدير. 1919-جو ايلده ايسه " دالغا " آدلي کيتابي نشر اولونموشدور. اونون مشهور " ايستيقلال اوغروندا شعرلر " کيتابي ايسه 1928-جي ايلده ايستانبولدا بوراخيلميشدير. عصرين اوللرينده تورکييه نين دوشدويو آغير وضعيت بير تورک اؤولادي کيمي احمد جاوادي جيدي ناراحات ائتميشدير. او،کلاسسيک اديب و شاعير پئداقوق آبدوللا شايقله بيرليکده کؤنوللو عسگر کيمي ايستانبولدا قورولان " قافقاز کؤنوللو حيصه سي " سيرالارينا قاتيلير. تراکييا جبهه سينده تورکييه نين موستقيلليگي اوغروندا تورک قارداشلاري ايله چيگين-چيگينه ووروشموشدور. 1914-جو ايل، بيرينجي دونيا موحاريبه سي زاماني تورکييه نين شرق جبهه سينده کي دؤيوشلري " ساريقاميش " اوغورسوزلوغو ايله نتيجلنميشدي. تورکييه نين شرق حيصه سي روس اوردوسونون ايشغالينا، قارس و عرضوروم اهاليسي روس و ائرمنيلرين قيرغينينا معروض قالميشدي. باکيدا يئرلشن " آذربايجان خئيريييه جمعيتي " تورکييه نين شرق ويلايتلرينده کي اهالييه يارديم ائتمکده ايدي. بو ايشده احمد جاواد دا ياخيندان ايشتيراک ائدير، باکي ايله قارس آراسيندا روسلارين تؤرتديکلري مانعه لره باخماياراق گئديب-گلير، يارديم ايشلرينده يورولمادان چاليشيردي. قارداش خالقين بو بدبخت گونونده قارسدا قارشيلاشديغي اورک پارچالايان منظره ني بديعي شکيلده " نه گؤردومسه " شعرينده ديله گتيرير: آرماغانيم ياسلي نغمه، بير قوش اولدوم، چيخديم يولا. گئتديم گؤردوم دوست ائليند نه بير سس وار، نه بير لايلا. سوردوم قريب ميناره دن: " آخشام اولموش، اذان هاني؟ بايقوش قونموش مينبرلره، دئين هاني، دويان هاني؟ " ويجدان منه امر ائدر کي: " بئله گونده بايرام ائتمه " . قوران منه يول گؤسترير: " يوخسوللاري مأيوس ائتمه " . سون بندده احمد جاواد بايرامدان سؤز آچير. شعر 1915-جي ايل مارتين 22-ده يازيلميشدير. مارتين 22-سي " نووروز " بايراميدير. بئله ليکله، احمد جاواد بئله بير گونده بايرام ائتمير، قارسداکي قارداشلاري نين ياسيني ساخلايير. چونکي قارس روس اوردولاري طرفيندن ايشغال ائديلديگي زامان اوراداکي تورک سويداشلاري روسلار و ائرمنيلر طرفيندن قيلينجدان کئچيريلميش، قارس خارابازارليغا چئوريلميشدي. ياراديليشيندان شاعير دوغولان احمد جاوادين بو حاديثه دن هيجانلانماماسي مومکون دئييلدي. چونکي 1914-جو ايلده عوثمانلي دؤولتي نين موحاريبه ده ايشتيراک ائتمه سيندن هيجانلانان احمد جاواد ايللردن بري آدي-ساني آنيلمادان تورکييه راديولاريندا ماهني کيمي اوخونان " قارا دنيز " شعريني يازميشدي و بؤيوک اوميدلرله ياشاميشدي. " قارا دنيز " شعري نين سون بندي بئله بيتير: دوست ائليندن اسن يئللر منه شعر... سالام سؤيلر. اولسون بيزيم بوتون ائللر قوربان تورکون بايراغينا. (914-جو ايل 15 نويابر، گنج: " دالغا " ، سه. 26، باکي، 1919). بيرينجي دونيا موحاريبه سي زاماني، 1915-جي ايلده تورکييه ده روس و ائرمني ايستيلاسينا، اؤزباشناليغينا قارشي چيخاراق " آذربايجان خئيريييه جمعيتي " واسيطه سيله واختاشيري تورک خالقينا کؤمک گؤسترميشدير. آذربايجان جومهوريتي نين قورولماسيني سئوينجله قارشيلايان ه.جاواد گئجه-گوندوز چاليشميش، عملي ايشي، بديعي ياراديجيليغي ايله خالقي نين خوشبختليگي، آزادليغي اوچون اليندن گله ني اسيرگمه ميشدير. بيرينجي دونيا موحاريبه سي نين آخيرلاريندا قافقاز جبهه سينده تورک اوردوسو مووففقيت قازانير. تورک اوردوسو قارداش آذربايجان بيرليکلري ايله باکييا قدر گلير. احمد جاواد يئنه " موقدس مهمدجيک " و آذري عسگر يولداشلاري ايله باکي نين ياسامال داغينداکي سنگرلرده دوشمنله ووروشور. بئله ليکله، بو دؤيوش مئيدانيندا احمد جاوادين يازديغي " بيسميللاه " شعري ميللي هيجانا ماليک اولان ديرلي ليريک اثرلريندن بيريدير: آتيلدي داغلاردان ظفر توپلاري، يورودو ايره لي عسگر، بيسميللاه. او، خان ساراييندا چيچکلي بير قيز، بکلييور بيزلري ظفر، بيسميللاه. ائي حربين طالعيي بيزه يول وئر، يول. سن ائي جوشان دنيز گل تورکه رام اول، سن ائي ساغا، سولا قيلينج ووران قول قوللارينا قوووت گلير، بيسميللاه. آذربايجان حؤکومتي باکيدا دؤيوش زاماني شهيد اولان " مهمدجيکلره " شهيدلر آبيده سي قويدورور. آبيدنين تمل قويما مراسيمينده احمد جاواد " قالخ " آدلي شعريني اوخويور: قالخ، قالخ سارماشيقلي مزار آلتيندان گلميش زيارته قيزلار، گلينلر. ائي کاروان کئچيدي، يوللار اوستوند هر گلن يولچويا يول سوران عسگر. قوودوقلارين سنين يابانچي خانلار قورتاردي اؤلکه مي تؤکدويون قانلار. باخ، ناسيل اؤپمکده توزلار، دومانلار قريب مزاريني، منله برابر. (يستيقلال اوغروندا شعرلر. ايستانبول، 1928، سه. 89). " شئيرلر " (1958)، " سن آغلاما، من آغلارام " (1991) کيتابلاري نين، فرانسوا رابلئ نين " قارقانتوا و پانتاقروئل " (1961)، ويليام شئکسپيرين " اوتئللو " ، " رومئو و جوليئتتا " (1962)، شوتا روستاوئلي نين " پلنگ دريسي گئيميش پهلوان " (1978) ترجومه کيتابلاري نين مؤليفي اولموشدور. شئيرلري خزر اونيوئرسيتئتي نشرياتي طرفيندن چاپ اولونان آذربايجان سئوگي پوئزيياسي توپلوسونون بيرينجي کيتابينا (باکي، 2008) داخيل ائديلميشدير (ترتيبچي: هاملئت ايساخانلي). آذربايجاني موستقيل، دوغما خالقيني خوشبخت گؤرمک ايسته ين احمد جاواد، هاقسيز اولاراق حبس ائديلميش، دهشتلي ايشگنجه لره معروض قالميش، 1937-جي ايل جزا تدبيرلري نين قورباني اولموشدور.
آزه ربايجان ملی مارشي احمد جاوادين اثريدير.
متن و ترجمه سرود ملی جمهوری آذربایجان
ترجمه فارسی
ترکی آذربایجانی (لاتین)
ترکی آذربایجانی

آذربایجان! آذربایجان!

ای وطن پر افتخار فرزندان قهرمان

در رهت جملگی به جانبازی آماده‌ایم

در رهت جملگی به گذشت از خونمان قادریم


جاودان باش با پرچم سه رنگ خود

جاودان باش با پرچم سه رنگ خود

هزارن جان قربان تو شد

سینه‌ات میدان جنگها شد


سربازی که در رهت جان باخت، قهرمان شد

هر آن جانمان قربان تو باد تا تو چون گلستان آباد شوی

هزار و یک محبت بسوی تو

در سینه ام کرده مسکن


برای حفظ ناموس تو

برای سربلندی پرچم تو

برای حفظ ناموس تو

جملهٔ جوانانت مشتاقند

وطن پرافتخارم

وطن پرافتخارم

آذربایجان، آذربایجان.
Azərbaycan! Azərbaycan!

Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni!

Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız!

Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz!

Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!



Minlərlə can qurban oldu,

Sinən hərbə meydan oldu!

Hüququndan keçən əsgər,

Hərə bir qəhrəman oldu!



Sən olasan gülüstan,

Sənə hər an can qurban!

Sənə min bir məhəbbət

Sinəmdə tutmuş məkan!



Namusunu hifz etməyə,

Bayrağını yüksəltməyə

Cümlə gənclər müştaqdır!

Şanlı Vətən! Şanlı Vətən!

Azərbaycan! Azərbaycan!
آز ه ربایجان! آز ه ربایجان!

ای قهرمان اولادین شانلی وطنی

جمله جان ورمه‌گه جمله حاظریز

سندن اوتری قان توکمه‌یه جمله قادریز


اوچ رنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا

اوچ رنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا


مینلر جان قربان اولدو

سینه‌ن حربه میدان اولدو

حقوقوندان کچن عسکر

هره بیر قهرمان اولدو


سن اولاسان گلستان،

سنه هر جان قربان

سنه مین بیر محبت

سینه‌مده تودموش مکان

ناموسونو حیفظ اتمه‌یه

بایراقینی یوکسلتمه‌یه

جمله گنجلر مشتاقدیر

شانلی وطن! شانلی وطن

آذربایجان، آذربایجان!

هیچ نظری موجود نیست: