گونازپورت: سخن گفتن رضاشاه، عاليرتبه ترين مقام رسمي دولت ايران، با آتاتورك به زبان تركي، يكي از محكمترين مدارك و شواهد دال بر رسمي و دولتي بودن دو فاكتوي زبان تركي، حتي در اوان سلسله فارس پهلوي نيز است.
اين امر نشان مي دهد كه روند زدودن زبان تركي از ساختار دولت و كشور ايران و به عنوان زباني دولتي-ديپلماتيك پس از ساقط نمودن دولت تركي آزربايجاني قاجار، دفعتا نبوده و به طور انتقالي و پله به پله انجام گرفته است و در نهايت تبديل به وضعيت امروز يعني حاكميت مطلق و انحصاري عنصر ملي فارس و زبان فارس بر تاروپود دولت و كشور ايران و از جمله در عرصه زبان ديپلماتيك گرديده است. اين نيز طبيعي است زيرا ايران كشوري داراي جمعيت اكثريت ترك و تحت حاكميت دول ترك به مدتي بيش از يك هزار سال بوده است و ريشه كن كردن سنت تركي گوئي در كشوري با اكثريت اهالي ترك، محتاج به زمان بوده است.
همچنين سخن گفتن رضاشاه به زبان تركي، صرفا به دليل احترام وي به ميزبان خود آتاتورك نيز نبوده است. بلكه بر عكس، منعكس كننده هويت تركي دولت ايران در آن برهه زماني بوده است. زيرا اگر رضاشاه صرفا به خاطر احترام به آتاتورك به تركي صحبت مي كرد، مي بايست به تركي تركيه به ميزبان خود خطاب كند، اما وي به تركي آزربايجاني يعني زبان رسمي دولت خويش ايران در آن برهه زماني كه زبان اكثريت مردم كشورش نيز بوده سخن مي گويد. يعني سخنگوئي رضاشاه به زبان تركي آزربايجاني تمثيل كننده دولت و كشور ايران در آن برهه بوده است.
***
متن تركي مكالمه رضاشاه با آتاتورك با الفباي عربي و لاتين [پياده شده توسط مئهران باهارلي]
آتاتورك: [؟] توركييه`يه قبول ائتدييينيزده‌ن دولايي، چوخ مسعود و بختيياريز افه‌نديم.
ريضا شاه: من نهايه‌ت خوشبه‌خته‌م كي بو آرزو-يي ديرينه كي واريمدي، مووه‌فه‌ق اولدوم كي سيزي زيياره‌ت ائده‌م.
آتاتورك: چوخ تشه‌ككور ائده‌ريز افه‌نديم. چوخدان بري تشريف-ي شاهانه نيزي اينتيظار ائدييوردوك افه‌نديم، بويوك حسره‌تله و درين صميمييه‌تله. چوخ مسعودوز كي بو مولاقات گونونه ماليك اولموش بولونويوروز.
ريضا شاه: [؟] شايه‌د بيله‌سيز كي نئچه ايل بوندان قاباق، كي من سيزين نوماينده‌ز، او سيزين نومايه‌نده‌يه عرض ائله‌ديم كي گله‌جه‌يه‌م توركييه`يه سيزين زيياره‌تيزه.
آتاتورك: چوخ تشه‌ككور ائده‌ريم. طبيعي، آرخاداشليغيميز چوخ اسكي زامان بوندان، چوخ اسكي سنه‌له‌رده‌ن بري باشلانميش بولونويور. بونو شخصه‌ن بير بيريميزي تانيماق صوره‌تييله شوبهه‌سيز چوخ قوووه‌تله‌نديره‌جه‌ييز افه‌نديم.
ريضا شاه: غفله‌ت شايد اولموشدو سابيق، ولي اوميدواريق آتييه‌ده جوبران ائلييه‌ك.
آتاتورك: هئچ شوبه يوخ افه‌نديم. بيز ده بوتون ممله‌كه‌تجه عئيني فيكير و قناعه‌تده‌ييز افه‌نديم. آرزو بويورسانيز [؟] گؤره‌ليم افه‌نديم.
ريضا شاه: بويورون!
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر