چهارشنبه، دی ۲۹، ۱۳۸۹

قارا يانوار(30 دي 1368)

قارا يانوار و يا 20 يانوار فاجيعه سي - 1990-جي ايل، يانوارين 19-دان 20-نه کئچن گئجه سووئت اوردوسونون، ائرمني قولدور دسته لري ايله بيرگه آذربايجان خالقينا قارشي حياتا کئچيرديگي تئررور آکتي. آذربايجانين آزادليغي و اراضي بوتؤولوگو اوغروندا موباريزه تاريخينه قهرمانليق صحيفه سي کيمي داخيل اولموش 1990-جي ايلين 20 يانواريندا اؤلکه ميزه قارشي اراضي ايديعالاري ايره لي سورن ائرمنيستانين تجاووزکار حرکتلريندن و کئچميش س س ري (اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي ) رهبرليگي نين اونلارا هاوادارليغيندان هيددتلنن، باکي نين کوچه لرينه و مئيدانلارينا چيخاراق بونا اؤز قطعي اعتيراضيني بيلديرن گئنيش خالق کوتله لرينه قارشي سووئت اوردوسونون دؤيوش حيصه لري نين يئريديلمه سي آذربايجاندا ميثلي گؤرونمه ميش فاجيعه يه گتيريب چيخاردي. همين فاجيعه لي گونلرده اؤز اؤلکه سي نين، خالقي نين آزادليغيني، شرف و لياقتيني هر شئيدن اوجا توتان مرد وطن اؤولادلاري جانلاريندان کئچه رک شهيدليک زيروه سينه اوجالديلار. بؤيوک ايتکيلرله، گوناه سيز اينسانلارين قتلي ايله نتيجه لنن 20 يانوار فاجيعه سي ميخايل قورباچوو باشدا اولماقلا جينايتکار ايمپئرييا رهبرليگي نين آذربايجانا قارشي خيانتکار سيياستينه دؤزمه يه ن، اؤز آزادليغينا، موستقيل ليگينه جان آتان خالقيميزين هم ده موباريزليگيني، اَييل مزليگيني، مغرورلوغونو نوماييش ائتديردي. 1990-جي ايلين 20 يانواريندا کئچميش سووئت دؤولتي نين حرب ماشيني نين آذربايجان خالقينا قارشي حياتا کئچيرديگي قتل لر اينسانليغا قارشي تؤره ديلميش ان آغير جينايت لردن بيري کيمي بشر تاريخينده قارا صحيفه اولاراق قالاجاقدير. ميللي آزادليغي، اؤلکه سي نين اراضي بوتؤولوگو اوغروندا موباريزه يه قالخميش دينج اهالييه ديوان توتولماسي، کوتلوي تئررور نتيجه سينده يوزلرله گوناه سيز اينسانين قتله يئتيريلمه سي و يارالانماسي توتاليتار سووئت رئژيمي نين سوقوطو عرفه سينده اونون جينايتکار ماهيتيني بوتون دونيايا بير داها نوماييش ائتديردي 

حربي موداخيله
سووئت اوردوسونون بؤيوک کونتينگئنتي نين، خوصوصي تعييناتلي بؤلمه لرين و داخيلي قوشونلارين باکييا يئريديلمه سي خوصوصي غدارليق و گؤرونمه ميش وحشيليکله موشاييعت ائديلدي. کوممونيست ديکتاتوراسي چئكوسلوواکييايا، ماجاريستانا، افقانيستانا قارشي حياتا کئچيرديگي حربي موداخيله ني حتّي او زامانکي سووئت ايتتيفاقي نين موتتفيق رئسپوبليکالاريندان بيري اولان آذربايجاندا دا تکرارلاماقدان چکينمه دي. همين واخت آذربايجان قونشو ائرمنيستانين دا تجاووزونه معروض قالميشدي. بئله بير شراييطده سووئت رهبرليگي نينکي موناقيشه نين قارشيسيني آلماق اوچون قطعي تدبيرلر گؤرمه ميش، عکسينه، آذربايجانا يئريديلن اوردو حيصه لري نين ترکيبينه ستاوروپول، کراسنودار و روستوودان سفربرلييه آلينان ائرمني عسگر و ظابيتلري، سووئت حربي حيصه لرينده خيدمت ائدن ائرمنيلري، حتّي ائرمني کورسانتلاري دا داخيل ائتميشدي. باکييا يئريديلميش قوشون کونتينگئنتينه، - بعضي معلوماتا گؤره، اونون سايي 60 مين نفره چاتيردي، - " دويوش تاپشيريغيني " يئرينه يئتيرمک اوچون مؤحکم پسيكولوژي حاضيرليق کئچميشديلر: " سيزي باکييا روسلاري مودافيعه ائتمک اوچون گتيرميشلر، يئرلي اهالي اونلاري وحشيچه سينه محو ائدير؛ ائکسترئميستلر ساليان کازارمالاري نين (باکيدا اساس حربي قارنيزونون يئرلشديگي اراضي) اطرافينداکي ائولرين داملاريندا سنايپئرلر(مسلسل سنگين) يئرلشديرميشلر، تکجه بو اراضيده 110 آتش نؤقته سي وار؛ بينالار، منزيللر آذربايجان خالق جبهه سي نين ياراقليلاري ايله دولودور، اونلار سيزي گوجلو آوتومات-پولئميوت آتشينه توتاجاقلار " ( " شيت " تشکيلاتي موستقيل حربي ائکسپئرتلري نين حساباتيندان). ميخايل قورباچوو باشدا اولماقلا سووئت ايمپئريياسي نين رهبرليگي باکيدا " روس و ائرمني کارتيندان " مهارتله ايستيفاده ائتدي. گويا باکييا قوشون اونلاري، حربي قوللوقچولارين عاييله لريني قوروماق، " ميلتچي ائکسترئميستلر " طرفيندن حاکيميتين زوراکيليقلا اله کئچيريلمه سي نين قارشيسيني آلماق اوچون يئريديلميشدي. اصلينده ايسه بو آچيق ريياکارليق، آغ يالان ايدي. چونکي سووئت رهبرليگي نين " دليللري " حتّي حقيقته ياخين اولسايدي بئله، باکييا تپه دن-ديرناغادک سيلاهلانديريلميش قوشون گؤندرمه يه احتيياج يوخ ايدي. اونا گؤره کي، همين واخت بورادا داخيلي قوشونلارين 11،5 مين عسگري، مودافيعه نازيرليگينه تابئ اولان باکي قارنيزونونون چوخسايلي حربي حيصه لري، هاوا هوجوموندان مودافيعه قوووه لري وار ايدي. 4-جو اوردونون کوماندانليغي دا باکيدا يئرلشيردي. بوتون بونلارا باخماياراق، 1990-جي ايل يانوارين 19-دا ميخايل قورباچوو س س ري کونستيتوسيياسي نين 119-جو، آذربايجان س س ري کونستيتوسيياسي نين 71-جي مادده لريني کوبود شکيلده پوزاراق، يانوارين 20-دن باکيدا فؤوقلاده(فوق العاده) وضعيت ائلان ائديلمه سي حاقيندا فرمان ايمضالادي. س س ري مودافيعه نازيرليگي نين، دين و دتک-نين حاضيرلاييب حياتا کئچيرديگي " اودار " آدلي عملياتدا اساس رولو خوصوصي تعييناتلي " آلفا " و س س ري دتک-نين " آ " تخريبات قروپلاري اويناييردي. سووئت قوشونلاري نين تجاووزو نتيجه سينده باکيدا 134 مولکي وطنداش اؤلدورولموش، 600-دن چوخ آدام يارالانميشدي. اؤلدورولنلر آراسيندا بئش ميلتين نوماينده لري، 20-دن چوخ قادين، اوشاق وار ايدي. س س ري دتک-نين " آلفا " قروپو يانوارين 19-دا ساعات 19.27-ده آذربايجان تئلئويزيياسي نين ائنئرژي بلوکونو پارتلاتدي، رئسپوبليکادا تئلئويزييا وئريليشلري دايانديريلدي. گئجه ايسه قوشون فؤوقلاده وضعيت ائلان ائديلمه سيندن خبرسيز اولان شهره داخيل اولدو و اهالييه ديوان توتماغا باشلادي. قورباچووون فرماني قوووه يه ميننه دهک (20 يانوار، ساعات 00:00) آرتيق 9 نفر اؤلدورولموشدو. تانکلار و بتر-لر باکي کوچه لرينده قارشيلارينا چيخان هر شئيي ازير، حربچيلر هر ياني آمانسيز آتشه توتوردولار. اينسانلار نينکي کوچه لرده، حتّي آوتوبوسدا گئدرکن، اؤز منزيللرينده اوتوردوقلاري يئرده گول له لره توش گليرديلر. ياراليلاري آپارماغا گلن تجيلي يارديم ماشينلاريني و طيب ايشچيلريني ده آتشه توتوردولار. بير گون عرضينده باکيدا 137 نفر اؤلدورولدو، 700-دک اينسان يارالاندي، 800-دن چوخ آدام قانونسوز حبس ائديلدي. باکيدا فؤوقلاده وضعيتين ائلان اولونماسي حاقيندا معلومات ايسه اهالييه يالنيز يانوارين 20-ده سحر ساعات 7-ده رئسپوبليکا راديوسو ايله چاتديريلدي. حالبوکي، قورباچووون آذربايجانا اعزام ائتديگي يوکسک وضعيفه لي ائميسسارلار حياسيزجاسينا بيان ائديرديلر کي، باکيدا فؤوقلاده وضعيت ائلان اولونماياجاقدير. باخ، الي يوزلرله اينسانين قانينا باتميش، سونرالار نوبئل صولح موکافاتي آلميش ميخايل قورباچوو باشدا اولماقلا سووئت ايمپئريياسي رهبرليگي نين رذيل سيماسي بو ايدي... " قارا يانوار " اين ايندييه دهک اؤزونده ساخلاديغي سيرلر چوخدور. 100 جيلدليک ايستينطاق ماتئريالي نين 69 جيلدي باکيدان موسکوايا، کئچميش س س ري پروکورورلوغونا آپاريليب و بير داها گئري قايتاريلماييب. آذربايجان خالقي نين معروض قالديغي بو تجاووز ايندييه دهک بشريت علئيهينه جينايت کيمي بين الخالق موستويده لاييق اولدوغو تسنيفاتي آلماييب. بو حاديثه لره ائموسييا، کدر، ياخود موباريزليک سالنامه سي کيمي پافوسلو موناسيبتله برابر، بير قدر ده سويوققانلي اولوب، او حاديثه لرين گئرچک ماهيتيني دونيا بيرليگي نين، چئشيدلي بين الخالق تشکيلاتلارين اؤنونه قويماق باره ده دوشونمه لي، 20 يانوارا بين الخالق-حوقوقي قييمتين وئريلمه سينه چاليشماليييق.
قارا يانوار و مئديا
س س ري دتک-نين " آلفا " قروپو يانوارين 19-دا ساعات 19.27-ده آذربايجان تئلئويزيياسي نين ائنئرژي بلوکونو پارتلاتدي، رئسپوبليکادا تئلئويزييا وئريليشلري دايانديريلدي. مطبوعات سوسدورولدو. آذربايجان دونيادان تجريد ائديلدي. گئجه ايسه قوشون فؤوقلاده وضعيت ائلان ائديلمه سيندن خبرسيز اولان شهره داخيل اولدو و اهالييه ديوان توتماغا باشلادي. محض بو فاجيعه لي آنلاردا اوزاقلاردان " آزادليق راديوسونون " ، ميرزه خزرين عظمتلي سسي ميخايل قورباچووون اينفورماسييا بلوکاداسيني داغيتدي. شاعير و پوبليسيست ملاحت آغاجان قيزي بو آني اؤز خاطيره لرينده بئله تصوير ائدير: " ياخشي ياديمدادير 20 يانوار گئجه سي بوتون ياخينلاريميز بير اوتاغا ييغيشميشدي. بؤيوک اوتاق آداملا دولو اولسا دا هئچ کس دانيشميردي. قادينلار سسسيز آغلاييرديلار، کيشيلر باخيشلاري ايله يئري يارماق ايسته ييرديلر - يئره گيرمک اوچون! قارداشيم راديو دالغالاريني هيجانلا الک-ولک ائديردي. و راديودان ميرزه خزرين سسيني ائشيدنده، منه ائله گلدي کي، هامي نفه سيني اوددو، آما هامي ديريلدي. 20 يانوار گئجه سي - ميرزه خزرين سسي - مؤعجيزه ايدي! بلکه " آه، ناله دن " بوغولان هاوا – ميرزه خزرين سسي ايله هيچقيريردي! ميرزه خزر - 20 يانواردا اؤلمکده اولان آذربايجان خالقينا آللاهين بخش ائتديگي ايلاهي سسي ايله اوميد وئردي. بير گونده بير عصره برابر ايش گؤردو. او سس ميلتي مزاردان چيخارتدي. ديريلره شهيد اوغوللاري دفن ائتمک اوچون گوج وئردي. " آزادليق " اين 20 يانوارداکي ايلک وئريليشي هم آذربايجاندا، هم ده دونيانين هر يئرينده آذربايجانليلاري و ايجتيماعيتي اوياتدي. دونيا آذربايجانليلاري آياغا قالخدي. اعتيراضلار باشلادي. قورباچوو اؤز خلوتي باکي قانلي " سرگوزشتيني " سونا چاتديرا بيلمه دي. بو ضربه دن سارسيلان غضبلي کرملين رهبرليگي " آزادليق " راديوسوندان آبش هؤکومتينه رسمن شيکايت ائتدي .
شيت " تشکيلاتي ائکسپئرتلري نين حساباتيندان
* آداملاري خوصوصي غدارليقلا و ياخين مسافه دن گوللله ميشلر. مثلا، ي.مئيئروويچه 21، د.خانمممدووا 10-دان چوخ، ر.روستمووا 23 گول له وورولموشدور؛
 * خستخانالار، تجيلي يارديم ماشينلاري آتشه توتولموش، حکيملر اؤلدورولموشدور؛
 * آداملار سونگو-بيچاقلا قتله يئتيريلميشدير. اونلارين آراسيندا هر ايکي گؤزو توتولموش ب.يئفيمتسئو ده وار؛
 * " کالاشنيکوو " آوتوماتي نين آغيرليق مرکزي دييشن 5،45 چاپلي گول له لريندن ايستيفاده ائديلميشدير.
آذربايجان خالقينا قارشي سويقيريم
هلاک اولانلار آراسيندا يئتکينليک ياشينا چاتمايانلار، قادينلار، قوجالار، شيکستلر ده وار ايدي. قورباچووون و اطرافينداکيلارين " ميلتچي ائکسترئميستلر " آدلانديرديقلاري بونلار ايديمي؟ يانوارين 20-ده آرتيق بوتون دونيا باکيدا تؤره ديلميش دهشتلي قيرغيندان خبر توتدو. آما گؤرون، او واختکي سووئت ايمپئريياسي نين ايدئولوژي روپورو اولان " پراودا " قزئتي 22 يانوار تاريخلي نؤمره سينده نه يازيردي: " فؤوقلاده وضعيت ائلان ائديلمه سي اوچون گؤرولموش تدبيرلر نتيجه سينده گويا قادينلار و اوشاقلارين تلف اولماسي باره ده بياناتلار آشکار فيتنه کار كاراکتئر داشييير. بير داها تکرار ائتمک لازيمدير کي، بو، غرضلي يالاندير! اوندان مقصد اهاليني سووئت اوردوسونا و حوقوق موحافيظ ه اورقانلارينا قارشي قالديرماقدير " ... 20 يانوار و آذربايجان تاريخينده اوندان اولکي فاجيعه لي حاديثه لر ييرمي عصر بويو خالقيميزا قارشي يئريديلن دوشونولموش سيياستين نؤوبتي تظاهورو ايدي. آذربايجان خالقينا قارشي سويقيريمي، سووئت حاکيميتي ايللرينده آذربايجان اراضيلري نين تدريجن ايلحاق اولونماسي، نتيجه ده اؤلکه نين اراضيسي نين 125 000 کم²-دن 87 000 کم²-ادک آزالماسي، سووئت رهبرليگي نين هاوادارليغي ايله باشلايان داغليق قاراباغ حاديثه لري، آذربايجانليلارين ائرمنيستان اراضيسينده کي ازه لي تورپاقلاريندان قووولماسي بو سيياستين مرحله لريدير. 1990-جي ايلين يانوار قيرغيني نه قدر فاجيعه لي اولسا دا، آذربايجان خالقي نين ايراده سيني، ميللي آزادليق اوغروندا موباريزه عزميني قيرا بيلمه دي. همين مودهيش گئجه ده هلاک اولان وطن اوغوللاري آذربايجانين تاريخينه پارلاق صحيفه يازديلار، خالقين ميللي آزادليغي، موستقيلليگي اوچون يول آچديلار... 17 يانوار 1992 - عالي سووئتين ميللي شوراسي (1991-1992-جي ايللرده قانونوئريجي اورقان فونکسيياسيني يئرينه يئتيرن اورقان) 20 يانوارين " شهيدلر گونو " ائلان اولونماسي حاقيندا " قانون قبول ائديب. قانونا اساسن، يانوارين 20-سي اؤلکه اراضيسينده غئيري-ايش گونو ائلان اولونوب. 18 يانوار 1992 - عالي سووئتين ميللي شوراسيندا 1990-جي ايلين 20 يانوار حاديثه لري ايله باغلي ياراديلميش پارلامئنت کوميسسيياسي نين (سدر آکادئميک ميتد آبباسوو، موعاوين ويتسئ-سپيکئر تامئرلان قارايئو ايدي) حساباتي دينله نيليب. پارلامئنتين قبول ائتديگي قراردا 20 يانوار فاجيعه سي س س ري-نين عالي حاکيميت اورقانلاري نين آذربايجان خالقينا و اينسانليغا قارشي آغير جينايتي کيمي قييمتلنديريليردي. آذربايجان دؤولت موستقيلليگيني الده ائتديکدن سونراکي ايلک ايللرده باشلاري حاکيميت اوغروندا موباريزه يه قاريشميش رئسپوبليکا رهبرلري 20 يانوار قيرغينينا سياسي-حوقوقي قييمت وئريلمه سي و جينايتکارلارين موعين ائديلمه سي ايستيقامتينده مقصد يؤنلو ايش آپارماديلار. يالنيز 1994-جو ايلده قانلي يانوار حاديثه لرينه تام سياسي-حوقوقي قييمت وئريلدي، فاجيعه نين گوناهکارلاري نين آدلاري آچيق شکيلده بيان ائديلدي... باکينين ان يوکسک نؤقته لريندن بيرينده هر بير آذربايجانلي اوچون موقدس آند يئرينه چئوريلميش بير يئر وار. بو، 20 يانوار قوربانلارينين و ائرمنيستانين حربي تجاووزونه قارشي دؤيوشلرده هلاک اولانلارين دفن ائديلديگي شهيدلر خييابانيدير. هر ايل يانوارين 20-ده يوز مينلرله اينسان وطه نين آزادليغي و سووئرئنليگي اوغروندا جانلاريندان کئچميش آذربايجان اوغول و قيزلارينين عزيز خاطيره سيني احتيراملا ياد ائتمک اوچون بوراني زيارت ائدير. نسيللر دييشه جک، لاکين وطن اوغوللارينين خاطيره سي اورک لرده ابدي ياشاياجاقدير.

هیچ نظری موجود نیست: